2.346,04 $ 0,70 %

Ons Altın

Altın, tarih boyunca önemli değer standartları arasında yer almıştır ve günümüzde de arzu edilen bir varlık olmaya devam eder. Bir emtia olarak genel anlamda altının değeri arz, talep ve piyasa duyarlılığı göz önünde bulundurularak değişiklik gösterir. Altın, dünyada ABD doları cinsinden ifade edilse de altının fiyatını sadece dolar belirlemez. Hem altının hem de doların piyasa değerini enflasyon, faiz oranları, ülkelerin para politikalarıyla beraber arz ve talep ilişkileri belirler.

ONS Altın / USD Nedir?

ONS, uluslararası kullanılan bir ağırlık birimidir ve 31,10 gram saf altına denk gelir. Örneğin, gram altındaki saf altın oranı 1 ya da 0,916 gramdır. Eğer gram altın 24 ayarsa saf altın miktarı 1, 22 ayarsa 0,916’dır. Yani ONS olarak nitelendirilen miktar, yaklaşık 31 adet gram altına denk gelir.

ONS Altın / USD Standardı Ne Zamandan Beri Var?

19. yüzyıldan önce altın ve dolar arasında herhangi bir ilişki yoktu. Bununla beraber 19. yüzyılın ortalarında ABD’nin hem ekonomik hem de siyasi anlamda güç kazanması, doları ABD dolarına endeksledi. 1879 yılından 1933’e kadar altın standardı kullanan ABD, o dönemlerde rezervinde bulunan altın kadar dolar basıyordu. Böylece merkez bankası sahip olduğu altını göz önünde bulundurarak para basıyordu ve para arzını kontrol altına almayı başarıyordu. Para biriminin istikrarını korumada önemli bir yere sahip olan altın standardı, aynı zamanda enflasyona karşı da bir tampon görevi gördü.

Altın fiyatlarının ABD doları ile ilişkilendirilmesi ise İkinci Dünya Savaşı’nın sonrasında Bretton Woods sistemi ile ortaya çıktı. Geçmişte rezerv olarak döviz kullanmak yerine ülkeler sadece altın tutardı. Bununla beraber İkinci Dünya Savaşı’nın ardından altın sıkıntısı çeken Avrupa ülkeleri, yeni bir yöntem olarak dolara yöneldi. 1934’te ABD 1 ons altının fiyatını 35 dolara endeksledi.

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından bütün ulusal para birimleri Dünya Savaşı’na göre değerlendi. ABD doları ise baskın rezerv para birimi haline geldi. İkinci Dünya Savaşı’nın ardından ABD, dünyadaki paraya çevrilebilir altının yaklaşık %75’ine sahipti ve ABD doları hala doğrudan altınla desteklenen tek para birimiydi. Bununla beraber ABD başkanı Richard Nixon, 1971 yılında altın standardını bıraktı ve ABD sahip olduğu altın kadar para basma sisteminden vazgeçti.

Her ne kadar altın, dolar ile olan resmi bağlantısını uzun yıllar önce kaybetmiş olsa da günümüzde hala altının ons fiyatı çoğunlukla dolar ile belirtilir. Bretton Woods sistemiyle beraber beraber küresel ekonomide kabul görmeye başlayan ONS altın / USD ilişkisi günümüzde de dolaylı bir şekilde devam etmektedir.

ONS Altın / USD Ne Kadar?

“ONS altın / USD ne kadar?” sorusunun cevabı aydan aya hatta günden güne bile farklılık gösterebilir. Her yatırım aracı gibi altının fiyatını belirleyen birçok farklı faktör olduğu için ONS altın/USD fiyatında da değişiklikler yaşanabilir. Altın, genellikle dolar üzerinden değerlenen bir emtia olsa da ONS Altın / USD hareketi farklı parametrelerden de etkilenir. Örneğin, jeopolitik çalkantıların olduğu zamanlarda ya da hükümetlere olan güven düştüğünde altının fiyatı da artma eğilimi gösterir. Benzer şekilde durgun zamanlarda altının fiyatı düşme eğilimi gösterebilir.

ONS Altın / USD Fiyatını Neler Belirler?

Her ne kadar altının fiyatı ABD doları ile bağdaştırılsa da altının yükselmesiyle doların yükselmesi aynı anlama gelmez. Altının fiyatı çoğunlukla ABD dolarının değeri ile ters orantılı bir seyre sahiptir. Diğer bütün şartlar eşit kaldığında ABD doları yükselirse altının fiyatı daha düşük kalabilir ya da aynı seyirde devam edebilir. Bununla beraber aynı şartlarda ABD dolarının değeri düşerse altına talep artar ve bu talep artışı neticesinde altının fiyatı da yükselebilir. Çünkü dolar zayıf olduğunda insanlar daha çok altın satın alabilir ve talep artışı sonucunda altının da fiyatı artar. Ama genellikle doların yükselmesi kısa vadede altın fiyatlarını da artırır ve bu ters orantı daha uzun vadeli durumlarda geçerli hale gelir.

“Bugün ONS Altın / USD ne kadar?” sorusu, baktığınız güne göre değişiklik gösterir. Örneğin, 2023 yılının Mayıs ayında “ONS Altın / USD ne kadar?” sorusunun cevabı 1.976 civarında çıkarken aynı yılın Kasım ayında bu değer yaklaşık 1.998 dolardır. Yani, ons altının fiyatı 6 ayda biraz yükselmiştir. 2023 yılının Mayıs ayında ise gram altının fiyatı 1.256 TL iken Kasım ayında ise gram altının fiyatı 1.850 TL’ye çıkmıştır. Her ne kadar ONS Altın / USD değeri 6 ayda yaklaşık %0,98 artmış olsa da gram altının TL cinsinden değeri %40 civarında artmıştır. Bununla beraber doların TL karşısındaki değeri aynı zaman diliminde yaklaşık %45 artmıştır. Kısacası, doların yükselişiyle gram bazında altın fiyatları aynı oranda artmamıştır ve bu durum da ONS Altın / USD fiyatlarının sadece dolara bağlı olmadığını gösterir. Aşağıdaki başlıkları inceleyerek ONS Altın / USD fiyatlarını hangi kriterlerinden belirlediği hakkında fikir alabilirsiniz.

Merkez Bankalarının Rezervleri

Türkiye de dahil olmak üzere dünyadaki çoğu ülke ABD doları ya da euro benzeri para birimlerinin yanı sıra kasalarında altın da bulundurur. Dünya Altın Konseyi tarafından paylaşılan verilere göre 2023 yılında en çok altın satın alan ülke Çin olmuştur. Ardından onu Hindistan takip etmiştir. Türkiye de altın talebinde bulunan ülkeler arasında yer almaktadır. Ülkelerin merkez bankaları rezervlerindeki altın miktarını artırdıkça altının da değeri artar çünkü ülkelerin altın satın alması, büyük ölçekte altına talep olduğunu gösterir.

Türkiye’de de altın talebi 2023 yılının son çeyreğinde son 10 yıl ile kıyaslandığında artmıştır. Dünya Altın Konseyi tarafından paylaşılan veriler, Türkiye’de tüketicilerin talep ettiği altın miktarının 41,4 ton olduğunu gösterir.

Global Piyasadaki Mücevher ve Endüstriyel Talep

Dünyada Hindistan, Çin ve ABD, mücevherat üretimi için en büyük altın tüketicileri arasında bulunur. Bununla beraber çeşitli tıbbi cihazlar ya da GPS üniteleri gibi hassas aletler için de altın kullanılır. Mücevher ya da elektronik cihazların talebi arttıkça altına olan talep de artar ve dolaylı bir şekilde fiyatlar yükselişe geçer.

Belirsizlik Zamanları

Belirsizlik dönemleri ya da ekonomik durgunluk zamanlarında yatırımcılar yönelebilecekleri güvenli limanlar arar. Altın, ekonomik belirsizlik zamanlarında kalıcı değeri nedeniyle birçok kişinin ilgisini çeker. Hisse senetlerinin ya da diğer yatırım araçlarının beklenen getirilerinde düşüşler meydana geldiğinde dünya çapında altına yöneliş gerçekleşir. Enflasyon ya da ekonomik problemlere karşı korunmak için bir riskten kaçınma aracı olarak kullanılabilen altın, talebi artıkça yükselişe geçebilir.

Psikolojik Değeri ve Üretimdeki Rolü

Altın, sadece yatırım amaçlı ya da mücevherat yapımında kullanılan bir emtia değildir. Aynı zamanda altın, bazı elektronik aletlerin üretiminde ya da tıbbi cihazların imalatında da kullanılır. Tüketim mallarında da bir ham madde olarak kullanılması, bu mallara talepler arttığında ONS altın fiyatlarında da değişiklikler olmasına neden olur. Ayrıca altının değerli olmasının nedeni binlerce yıldır zenginliğin sembolü olarak görülmesinden kaynaklanır ve tarihteki yerini günümüzde de korumaktadır. Geçmişte ve gelecekte her zaman değerli olacağı düşünülen altın hem yatırım hem de tüketim alanlarında her zaman çekici hale gelir. “Altın ne kadar değerli?” sorusuna bir yanıt vermek mümkün olmasa da her zaman önemli bir değeri olduğunu söylemek mümkündür.