Politika faizi ve mevduat faizi arasındaki temel fark, faizlerin oranlarına ilişkin olan bilgilerin ayrı kurumlarca açıklanmasıdır. Politika faizi temelde, devlete bağlı şekilde Para Politikaları Kurulu tarafından açıklanan bir faiz türü iken, mevduat faizi ise, bankada açılan bir hesabın içinde muhafaza edilecek şekilde olan paranın, hesapta kalacağı vade zamanına bağlı belirlenen faiz oranıdır.
Mevduat faizinde açılmakta olan mevduat hesaplarında biriken paranın tutarı ve aynı zamanda bankanın kararları etkili iken benzer etkiler politika faizinde bulunmaz. Politika faiz oranı temelinde, Para Politikaları Kurulu’nun önceden aldığı şekilde kararlara bağlı olarak yapılan toplantı sonunda açıklanıyor. Mevduat faizi oranı temelde bankadan bankaya değişir ve belirli şekilde bir formül üzerinden hesaplanarak açıklanıyor.
Politika faiz oranı temelde, Merkez Bankası bünyesinde olan Para Politikaları Kurulu tarafından belirleniyor. Merkez Bankası ekonomideki likidite kaynağı şekilde piyasa içinde bankalara ödünç olarak da nakit verilebilir. Bu dahilde politika faizini ise piyasaları her daim etkilemek amacı ile belirliyor. Politika faizi kurum tarafından belirlenmiş şekilde açık bir zaman çizelgesinin üzerinden hızlıca duyurulur. Açıklama tarihi kurumca önceden bir tarihte kamuoyuna sunuluyor.
Politika faizinin açıklanma sebepleri ve amaçları vardır. Bu hedefleri;
Bu amaçlar ile beraber açıklanan ve belirlenmiş olan politika faizi enflasyon ve ekonomi dahilinde oldukça etkili bir faiz oranı çeşidi olarak görülüyor.
Mevduat faizi hesaplamak adına ‘’ana para faiz oranı’’ X ‘’vade için gün sayısı/36500’’ formülü kullanılıyor. Bu formül ile bir bankada açılan mevduat hesabı nakit tutarı üzerinden elde edilen faiz getirisi hesaplanıyor. Politika faizi ile beraber mevduat faizi arasında en belirgin olan fark mevduat faizinin müşteriler tarafından rahatça hesaplanabilir olmasıdır.
Örneğin bir yıl içerisinde % 15,09 faiz oranı üzerinden otuz gün vadeli mevduat hesabı yaptırılmış ve on bin TL para hesaba yatırılmışsa; 124 TL faiz getirisini temelde 30 günde kazanmak mümkündür. Sonuç ise, ‘’10 bin TL X 15.09X30/36500’’ formülünden hızlıca elde ediliyor.
Politika faizi ve mevduat faizi, çok farklı iki unsur olmalarına rağmen karıştırılabiliyor. Bankacılık pek çok faiz unsuru rol oynasa da ve mevduat faizleri daha ön plandadır. Mevduat bankalar tarafından belirleniyor ve her bankada ayrı olabilir.
Politika faizi ise tarafından belirlenen bir orana sahiptir. Mevduat faizi yalnızca ilgili hesaptaki etkilerken politika faizinin tahvil ve bonolara etkisi vardır. Faizlerle işlemlerinizin çoğunda karşılaşabilirsiniz. Yegane bir çeşidi olmadığından karşılaştığınız faizlerin ne manasına geldiğini bilmiyor olabilirsiniz.