İşsizlik Maaşı Ne Kadar, Nasıl Hesaplanır?

İşsizlik ödeneği olarak da bilinen işsizlik maaşı sigortalı çalışanların işsiz kalması durumunda belirli dönemde ve miktarda yapılan ödemelerdir. Ödenekten yararlanmak için bazı şartların oluşması gerekir.  “İşsizlik maaşı nasıl alınır?” ve “İşsizlik maaşı hesaplama nasıl yapılır?” gibi soruların yanıtları ve işsizlik maaşı hakkında tüm merak ettiklerinizi içeriğimizde bulabilirsiniz.

İşsizlik Maaşı Nedir? Hangi Durumlarda Alınır?

İş hayatında, çalışanların kanunlarla güvence altına alınan haklardan biri de işsizlik maaşı uygulamasıdır. Çalışanların kusuru ya da kendi rızası bulunmadan işini kaybettiği durumlarda yaşanabilecek gelir kayıplarının önüne geçilmesi hedeflenir. Peki kimler işsizlik maaşı alabilir?

İşsizlik maaşı ödemeleri ve şartları, İşsizlik Sigortası Kanunu esaslarınca İş ve İşçi Bulma Kurumu (İŞKUR) tarafından belirlenir. Bu maaştan yararlanma hakkını elde edebilmeniz için son 3 yıl içerisinde en az 600 günlük sigorta priminin düzenli ödenmiş olmasını ilk şart olarak sayabiliriz. İşsizlik maaşı alabilmeniz için gereken şartlar şöyledir:

• Çalıştığınız iş yerinden kendi isteğiniz veya kusurunuz dışında ayrılmanız.
• İşten ayrılmadan önceki son 4 ay (120 gün) boyunca hizmet akdine (iş sözleşmesine) tabi olmak
• Çalışanın iş sözleşmesinin feshi öncesindeki son üç yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olmak
• Hizmet sözleşmesi feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR müdürlüğüne başvuru yapmakmak. Başvurular şahsi olarak ya da elektronik ortamda kabul edilir.  

İşsizlik Maaşı Alamayacağınız Durumlar Nelerdir?

SGK'da kabul edilen, kodlanan ve çalışanların işsizlik maaşı almasını sağlayan nedenler arasında askerlik, iş yerinin kapanması, toplu işçi çıkarma, süreli iş sözleşmesinin sona ermesi gibi çalışanların kontrolünde olmayan veya yasalarla güvence altına alınan haklar yer alır. Ayrıca  işveren tarafından haklı sebeple bildirilmeden fesih, işçi tarafından sağlık nedeniyle fesih, işçi tarafından işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış gibi bir istem dışı gerekçeler nedeniyle iş akdinin feshi söz konusu olduğunda da işsizlik maaşı ödemesinden faydalanabilirsiniz. İşsizlik ödeneğinden maaş ödemesi hakkı elde eden kişilere maaşın yanı sıra genel sağlık sigortası primleri, meslek eğitimleri ve yeni bir iş bulma gibi imkanlar da sunulur.

İşsizlik Maaşı Hangi Durumlarda Kesilir?

İşsizlik maaşına hak kazanmanıza karşın bazı durumlarda devam eden ödemeleriniz kesilebilir. Ödemelerin kesilmesine neden olan şartlar yine ilgili kanun maddelerinde açıklanır. İşsizlik maaşı alırken sigortalı olarak bir işe başlamanız maaşın kesilmesinin başlıca nedenidir.

İŞKUR'un sunduğu, mesleklerine uygun olan ve son çalıştığı yerin koşullarına ve ücretine benzeyen bir işi haklı bir neden olmadan reddedilmesi de işsizlik maaşının kesilmesine neden olur. Bu iş genellikle kişilerin ikamet ettiği adresin belediye mücavir alanı sınırları içerisinde yer alır. İşsizlik ödeneğinin kesilmesindeki bir diğer sebep de yaşlı aylığıdır.

İşsizlik ödeneğinin kesintiye uğradığı bir diğer durum ise İŞKUR'un verdiği meslek geliştirme, edinme ve yetiştirme eğitimini herhangi haklı bir neden göstermeden reddetmekten geçer. Eğitimleri kabul edip daha sonra devam etmeyenler ve kurum tarafından yapılan çağrılara yanıt vermeyenler de yine maaş kesintisi durumuyla karşılaşır. Aynı zamanda istenilen belge ve bilgileri zamanında teslim etmeyenlerin de ödemesi kesilir.

İşsizlik Maaşı Başvurusu Nasıl Yapılır?

Haklı fesih gerekçelerinden biri sebebiyle işten ayrılmanız ya da iş akdinin haksız bir şekilde feshedilmesi halinde işsizlik maaşı için başvuruda bulunabilirsiniz. Şartlara uygun olan bir sigortalı çalışanın hizmet akdi fesh edildikten sonra 30 gün içinde başvuruda bulunması gerekir. İŞKUR'a başvurular internet üzerinden ya da bağlı olduğunuz Sosyal Sigortalar Kurumu müdürlüğüne bizzat başvuru ile yapılabilir.

İŞKUR'a başvuru yapmanız durumunda iş arayan kaydı da açıldığından İŞKUR tarafından sunulan işlerin kabul edilmesi zorunluluğu doğar. Açılan bu kayıt düzenli olarak güncellenir ve çalışma hayatınız ile uyumlu ve yeteneklerinize uygun iş teklifleri gelebilir.

İşsizlik Maaşı Nasıl hesaplanır, Ne Kadardır?

İşsizlik maaşı, sigortalı çalışanların iş akdinin feshi öncesindeki son dört aylık kazançlarının ortalama tutarı üzerinden yapılan hesaplamalar sonucunda belirlenir. Buna göre, bir çalışanın son 4 aylık brüt maaş ortalamasının %40’ı işsizlik maaşı olarak ödenir. İşsizlik maaşında tavan uygulaması ise alınabilecek en yüksek işsizlik maaşı tutarını ifade eder ve ilgili yıl için geçerli olan asgari ücretin brüt tutarının %80'idir.

2023 yılı ikinci yarısı için bu tavan geçerli asgari ücretin (13.414,50 TL) %80'ine tekabül eden 10.731 TL'dir. Bu tutardan damga vergisi düşüldüğünde ise 2023 ikinci altı aylık döneminde alınabilecek en yüksek işsizlik maaşı 10.650 TL olarak uygulanır.

Örneğin son 4 ayda prime esas kazançlarınızın aylık ortalamasının 17.150 TL olduğu durumlarda bu tutarın %40'ı olan 6.860 TL tutarında (damga vergisi dahil) işsizlik maaşı alabilir. Damga vergisi düşüldüğünde ise bu tutar 6.808 TL olur.

İşsizlik maaşı kaç ay alınır?

İşsizlik maaşı alacağınız süreye ilişkin kriterler son 3 yıl içerisinde ödenen sigorta prim gün sayınız üzerinden belirlenir. İşte ayrıldığınız tarihten önceki 120 gün boyunca hizmet akdine tabi olmanız yani iş veren ile işçi arasında iş sözleşmesinin yapılmış olması  gerekir.

Bu şartları sağladıktan sonra son 1.080 gün (son 3 yıl) içerisinde en az 600 ile 899 gün arasında çalışanlara 180 gün (6 ay); 900 gün ile 1.079 arasında çalışanlara 240 gün (8 ay) boyunca işsizlik maaşı ödenir. Eğer son 3 yılın tamamında çalıştıysanız (1.080 gün) işsizlik maaşından yararlanma hakkınız 300 gün yani 10 aydır.

İşsizlik maaşıyla ilgili en merak edilen sorular ve cevapları

En düşük işsizlik maaşı ne kadar?

En düşük işsizlik maaşı son 4 aydaki ortalama maaşınızın %40 üzerinden hesaplanır. Türkiye’de kabul edilen en düşük maaş asgari ücret olduğundan o dönem geçerli  olan brüt asgari ücretin  %40’ıdır. 2023 yılı ikinci dönemi için bu tutar 5.365 TL, damga vergisi düşülmüş haliyle 5.345 TL’dir. Asgari ücrete yapılan artışlarla birlikte bu tutar her yıl için güncellenir ve her defasında brüt asgari ücretin %40’ını alarak bu turara ulaşabilirsiniz.

En yüksek işsizlik maaşı ne kadar olabiliyor?

Türkiye’de yürürlükteki yasalara göre işsizlik maaşları, o dönemde geçerli olan brüt asgari ücretin %80’ini aşamaz. O nedenle son çalıştığınız iş yerinde maaşınız ne kadar olursa olsun alabileceğiniz işsizlik maaşı brüt asgari ücretin %80 ile sınırlıdır. 2023 yılının ikinci yarısında geçerli olan brüt asgari ücretin %80’ine tekabül eden 10.650 TL (Damga vergisi kesintisi ile) olur.

İşsizlik maaşı haczedilebilir mi?

Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alınan işsizlik ödeneği, nafaka borçları dışında haczedilemez ya da bir başkasına devredilemez.

İşsizlik maaşı ne zaman yatar?

İşsizlik ödeneği için başvurduktan sonra genellikle 1 hafta içerisinde şartların uygunluğu durumunda talebiniz sonuçlanır. Ne zaman sonuçlandığından bağımsız olarak işsizlik maaşını işten ayrıldığınız günden itibaren hesaplanır ve her ayın 5’inci günü hesaplarınıza yatar.

Askerlik sonrası işsizlik maaşı nasıl alınır?

İşsizlik maaşı alma sebeplerinden biri olan askerlikte işsizlik maaşı süreci farklı işler. Normalde işten ayrıldıktan sonra 30 gün içerisinde başvuru alan İŞKUR, askerlerin terhis olduktan sonra başvuru yapmasına izin verir. Bu durumda askerlik nedeniyle işten çıkması gerekenlerin işsizlik maaşları ödemeleri terhis sonrasında başlar.