Merkez Bankası Faiz Kararı Piyasayı Nasıl Etkiler?

Ekonomi üzerinde oldukça önemli olan Merkez Bankası faiz kararı piyasa içinde değişimlere neden olur. Merkez Bankası’nın faiz kararı sonucunda bazı sonuçlar doğar. Öncelikle Merkez Bankası faiz kararı sonrası piyasalar yükselişe geçtiğinden, tüketicilerin harcamaları ve yatırımları azalır. Faizlerin yükselmesi, yüksek faizli kredi ürünlerinin maliyeti de artar. Dolayısıyla kredi kullanmak isteyen kişilerin yüksek faizden ötürü kredi çekemeyebilir. Ayrıca işletmeler de Merkez Bankası faiz kararı sonucu, yatırımlarda daha fazla harcama yapabilir.

Merkez Bankası faiz kararı piyasayı nasıl etkiler sorusuna bir başka açıdan da yanıt verilebilir. Yüksek faiz oranları, harcamaları sınırlandırdığı için talebin azalmasını ve dolayısıyla fiyatların dengelenmesine yardımcı olabilir. Bu da enflasyonu kontrol altına almak açısından önemlidir. Eğer enflasyonun kontrol altına alınması gereken durumlar varsa, Merkez Bankası faiz kararı alabilir. Merkez Bankası faiz kararı ne olur, piyasaya etkileri gibi soruların yanıtını merak ediyorsanız, yazıyı okuyarak bilgi sahibi olabilirsiniz.

Merkez Bankası Faiz Kararlarını Neye Göre Alır?

Merkez Bankası faiz kararı piyasa beklentisi açısından değişiklik yapmak istediğinde uyguladığı bir karardır. Fiyat istikrarını sağlamak için karar olan bu kurum, bankalara ödün para verecek ekonomideki son likiditedir. Merkez Bankası, para politikası ve onun araçlarını kendi belirler. Faiz kararı piyasa beklentisi üzerinde etkili olduğundan Merkez Bankası faiz kararını şu faktörlere göre verir:

• Toplam arz-talep dengesi
• Kamu ve özel sektördeki fiyatlama davranışları
• Maliye politikasına dair göstergeler
• Döviz kurları
• Parasal göstergeler ve kredi büyüklükleri
• Olası dışsal şokların analizi
• Ücret, istihdam, birim maliyet alanındaki gelişmeler

Merkez Bankası piyasa faiz oranı belirlerken aynı zamanda iç ve dış piyasaları da değerlendirir. Mesela ülkemizin ekonomik olarak işbirliği içinde olduğu ülkelerdeki gelişmeleri takip eder. Buna göre ülke ekonomisini korumak amacıyla adımlar atar.

Merkez Bankası Neden Faiz Artırımı Yapar?

Merkez Bankası faiz kararı piyasalara etkisi olduğundan belli nedenlerle bu kararı verir. Faiz artırımı yapan Merkez Bankası’nın temel hedefleri arasında ödemeler arasındaki açığı kapatmaktır. İthalatın ihracattan fazla olduğu durumlarda ödemeler arası açık oluşur. merkez bankası faiz kararı piyasaları nasıl etkiler sorusuna yerel para biriminin döviz karşısında değerinin azalması şeklinde yanıt verilebilir. Dolayısıyla bu faiz artırımı sonucu, ihracat yapmak ithalata göre daha cazip olur.

Merkez Bankası faiz kararı piyasaya etkisi olarak Türk Lirası’nın değerinin düşmesi de söz konusudur. Değer düşünce de kur yükselişinden dolayı oluşan talep enflasyonunun önüne geçilir. Bankalar Merkez Bankası’ndan para talep ettiğinde yüksek faiz oranları ile karşılaşır. Bunun üzerine kendi kaynaklarını korumak amacıyla bankalar, müşterilerinin mevduat hesabına daha yüksek faiz oranları ile para yatırması için destek olur. Bu sayede hem bankaların mevduat hedeflerine ulaşması hem de azalan harcama alışkanlıklarının talep enflasyonunu kontrol etmesi mümkün hale gelir.

Merkez Bankası Faiz Kararını Ne Zaman Açıklar?

Merkez Bankası faiz kararı ne zaman sorusu pek çok kişinin merak ettiği bir konudur. Bu kararın alınması ile ilgili kesin bir tarih yoktur. Ancak Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, bu kararla ilgili piyasaya bakarak bir takvim oluşturur ve buna göre faiz kararını belirlediği tarihte açıklar. Yapılan takvime göre Merkez Bankası faiz kararı ayın kaçında diye merak ediyorsanız, bu ay 21 aralıkta bu kararın açıklanacağını bilmelisiniz.

Merkez Bankası faiz kararı açıklandı mı sorusuna 21 Aralık 2023 saat 14.00’da açıklanacağı şeklinde yanıt verilebilir. Geçen ay yapılan toplantıda para politikası faizi, 500 baz puan daha artırılarak %35’ten %40’a çıkarılmıştı. Merkez Bankası faiz kararı baz puan, faiz oranlarındaki değişimi gösteren bir ölçü birimi olarak kullanılır. Bu ayki faiz artırım oranı ise belirtilen tarihte ve saatte duyurulacak. 

Faiz Artırımının Ekonomi Üzerindeki Etkisi

Merkez Bankası faiz artırımı kararı aldığında, bu durum piyasalarda pek çok değişikliğe neden olur. Eğer düzenli bir ekonomik modele sahip olmayan bir ülkede bu karar alınıyorsa, zararlı sonuçlar doğabilir. Faiz artırımı sonucunda yatırımlar durduğundan, yatırımcılar kredilere ulaşamadığında iş hayatında kötü sonuçlar oluşabilir. Dolayısıyla işletmelerde küçülme, kapanma ya da işten çıkarma gibi durumlar meydana gelebilir. Sonuç olarak da işsizlik oranında kritik bir artış söz konusudur.

Faiz artırımının büyüme açısından da bazı olumsuz sonuçları olduğu söylenebilir. Özellikle düşük maliyetle para bulan yatırımcılar, yatırım yapmaktan vazgeçebilir. Çünkü faiz artırımı dolayısıyla artık maliyetler yükselmiştir. Bu durumda yatırımcılar başka alternatiflere yönelebilir ve yatırımlar engellendiğinden büyüme açısından olumsuz sonuçlar doğar. 

Merkez Bankası faiz kararı banka hisselerini nasıl etkiler sorusu da pek çok yatırımcının merak ettiği bir sorudur. Faiz artışının borsaya etkisi ise ters orantılıdır. Yani bu ikisi arasında ters bir ilişki vardır ve faiz artırıldığında borsa düşer. Borsanın düşmesi sonucu yatırımcılar, ellerindeki hisse senetlerini satarak riskten kurtulmak isterler.

Hangi Ülkelerde Faiz Artırımı Yapılır?

Faiz artırımı kararını her ülkenin kendi merkez bankası alır. Bu artırım sonucunda öncelikle bankalardaki faiz oranları artsa da borsada da büyük etkiler söz konusudur. Özellikle FED Merkez Bankası faiz kararı, dolar üzerinde etkili olduğundan borsa buna göre şekillenir. Ayrıca diğer ülkeler de dolardan oldukça etkilendiğinden FED’in borsada etkisi büyüktür. Buna göre dolar Merkez Bankası faiz kararı ile belirlenir. Amerika’nın yerel para birimi olan doların karşısında değeri düşük olan para birimlerine sahip ülkeler, faiz artırımına gidebilir. Bu yüzden tüm dünya ülkeleri ABD merkez bankası faiz kararı ve etkilerini yakından takip eder.

Avrupa Merkez Bankası faiz kararı sonucunda da Euro para birimi karşısında düşük değere sahip ülkeler faiz artırımı kararı verebilir. Euro da borsada oldukça yüksek işlem gören bir para birimi olduğundan Avrupa Merkez Bankası’nın faiz artırımı kararı, pek çok ülkenin piyasasını etkiler. Eğer güvenli yatırımlar yapmak, riskten kaçınmak ve kârınızı artırmak istiyorsanız, Merkez Bankası faiz kararı beklentileri ve analizlerini yakından takip etmenizde fayda vardır.

2023 Yılı Politika Faiz Oranları Kaçtır?

2023 yılında her ay güncellenen politika faizi oranları şu şekildir: Ocak %9, şubat %8.5, mart %8.5, nisan %8.5, mayıs %8.5, haziran %15, temmuz %17.5, ağustos %25, eylül %30, ekim %35 ve kasım %40.

Faiz Kararını Kim Verir ve Faiz Oranlarını Kim Belirler?

Faiz kararını, piyasaları etkilemek amacıyla Merkez Bankası verir. Faiz oranlarını ise Para Politikası Kurulu, enflasyon hedeflemesi rejimine göre belirler. Para Politikası Kurulu aylık olarak toplanır ve bu toplantılar, önceden belirlenen takvim çerçevesinde gerçekleştirilir. Toplantıdan sonra ise belirlenen faiz oranı, herkese duyurulur.

Merkez Bankası Faizi Artırınca Fiyatlar Artar mı?

Merkez Bankası’nın faiz artırımı kararı sonucunda fiyatlar yükselişe geçer. Bunun etkisiyle tüketicilerin arz ve talebi de azalır ve piyasalar dengelenmiş olur. Faizler artınca yatırımcılar kredilere erişemeyebilir; dolayısıyla yatırımlarına daha fazla bütçe ayırırlar. Merkez Bankası’nın faiz artırımı ile yüksek enflasyon kontrol altına alınabilir ve bu hedef ulaşıldıktan sonra ise faiz yeniden düşürülebilir.