Kredi Geçmişimiz Bankalar İçin Neden Önemli?

Bankaların sunduğu kredi ve kredi kartı ürünlerinden yararlanmak isteyenler için kredi geçmişi oldukça önemlidir. Kredi notunu içeren bu geçmiş, bankaların bu ürünlerini geçmişte nasıl kullandığınıza bağlı olarak belirlenir. Kredi geçmişiniz, herhangi bir acil durumda kredi çekip çekememenize etki eder. Bu yüzden kredi geçmişinize önem vermeli ve sicilinizi temiz tutmaya çalışmalısınız. Aksi takdirde kredi geçmişinizin kötü olmasından dolayı bankaların ürünlerinden faydalanamazsınız.

Öncelikle kredi geçmişi ne demek, kredi notuna etki eden faktörler gibi konular hakkında bilgi sahibi olmanız gerekir. Bu sayede kredi puanınızı yüksek tutabilir ve ihtiyacınız olduğundan bankaların ürünlerinden daha rahat faydalanabilirsiniz. Başvuru yaptığınızda kredi geçmişinize göre değerlendirildiğiniz için puanınızın yüksek olması oldukça önemlidir. Kredi geçmişine dair merak ettiklerinizi yazının devamını okuyarak öğrenebilirsiniz.

Kredi Notu Nedir?

Kredi Kayıt Bürosu’nun kredi sicilinizi değerlendirerek ortaya çıkardığı sayısal değere, kredi notu adı verilir. Bu not, finansal geçmişinizi ve finans kurumlarıyla olan ilişkinizi ifade eder. Geçmişteki kredileriniz, ödeme alışkanlıklarınız, kullandığınız kredi kartları, aylık kredi kartı ödemeleri gibi tüm hareketleriniz kredi notunuzun belirlenmesinde etkilidir. 

Bankaların herhangi bir kredi ya da kredi kartı ürününe başvurduğunuzda, kredi sicilinizi incelemek için bankalar kredi notunuzu da değerlendirir. Bu nota göre size ürün verip vermeyeceklerine ya da hangi limitte ürün vereceklerine karar verirler. Yani kredi geçmişi üzerinden bankalar sizinle kuracakları finansal ilişkiyi yönlendirir. Kredi geçmişinizin iyi olması için kredi notunuzu yüksek tutmaya özen göstermelisiniz.

Kredi Sicili ile Kredi Notu Arasındaki Fark

Kredi sicili ile kredi notu birbiriyle ilişkilidir; ancak aynı anlama gelmezler. Kredi sicili; kredi borcu geçmişinizi ve kredi başvurunuzu içeren ve silinmesi mümkün olmayan bir veri tabanını ifade eder. Borçlu olduğunuz takdirde kredi siciliniz 5 yılda bir yenilenir. Kredi notu ise finansal geçmişinize bağlı olarak değişiklik gösteren bir sayısal değerdir. Bu iki kavram birbirlerini etkiler. Örneğin; kredi sicilinizin bozuk olması kredi notunuzun düşmesine neden olur. Kredi notunuzun düşük olması da kredi sicilinizi etkileyerek bankalardan kredi ve kredi kartı almanızı engeller.

Kredi notu; yaptığınız ödemeler, borçlarınız ve ödeme alışkanlıklarınız doğrultusunda sürekli değişir. Kredi siciliniz hesaplanırken kredi notunuz göz önünde bulundurulur. Kredi sicilinizi etkileyen pek çok faktör vardır. Bu faktörleri bilerek sicilinizi olabildiğince temiz tutmaya çalışabilirsiniz. Kredi sicilini etkileyen kalemler ve oranları aşağıdaki gibidir:

• Yeni alınan kredi %5
• Kredi kullanma sıklığı %18
• Mevcut kredi ve kredi kartı borçları %32
• Kredi ve kredi kartı ödeme düzeni %45

Kredi Geçmişi Nasıl Temizlenir?

Kredi geçmişinizin kötü olması sonucu borçlarınız yasal takibe düşer. Olası kredi ve kredi kartı ihtiyaçlarınızı göz önünde bulundurarak limitleri gelir durumunuza göre belirlemeniz gerekir. Aksi takdirde kredi geçmişiniz uzun süre bozuk kalır ve yasal takip tehlikesiyle karşılaşırsınız. kredi geçmişi nasıl temizlenir diye merak ediyorsanız öncelikle takibe düşen borçlarınızı ödeyerek kredi sicilinizi temiz tutmaya çalışabilirsiniz. Ancak kredi geçmişinizi temizlemek için yaptığınız ödemeler sonucu siciliniz anında temizlenmez. Borçlarınızı ödeseniz dahi, bu işlemler kredi sicil raporunuzda 5 yıl boyunca yer alır. 

Kredi sicilinizi temiz tutmak ve yasal borç tehlikesiyle karşılaşmamak için bankalar tarafından sunulan yapılandırma seçeneklerini değerlendirebilirsiniz. Kredi geçmişinizi tamamıyla kredi veya kredi kartı geçmişi silme işlemi yapmanız mümkün değildir. 5 senelik süre zarfında bankalar kredi geçmişinizi görüntüleyebilir. Ancak yapacağınız ödemeler ile kredi geçmişinizi temizleyebilir ve 5 yılın sonunda eğer kredi sicilinizi düzeltebilirseniz, bankaların sunduğu kredi ve kredi kartı ürünleri için başvuru yapabilirsiniz.

Kredi Geçmişi Nasıl Sorgulanır?

Kredi sicilinizi öğrenmek isterseniz, kredi geçmişi sorgulama işlemi yapabilirsiniz. Bu sorgulama sayesinde kredi notunuzu da içeren rapor sayesinde kredi geçmişiniz hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Kredi geçmişinizi sorgulamak için farklı yöntemler kullanabilirsiniz. Bunlar kısaca aşağıda anlatılmıştır:

• Direkt banka şubesine giderek kredi geçmişinizi sorgulamak istediğinizi iletebilirsiniz. Banka yetkilisinin istediği bilgileri verdikten sonra kredi geçmişinizi öğrenebilirsiniz.
• Findeks üzerinden rapor alarak kredi geçmişinizi öğrenebilirsiniz. Risk raporunu Findeks üzerinden satın almanız gerekir. Ardından sizden istenen bilgileri girerek kredi geçmişinizi gösteren rapora ulaşabilirsiniz.
• E-devlet üzerinden kredi geçmişinizi sorgulamanız mümkündür. E-devlete giriş yaptıktan sonra Türkiye Bankalar Birliği’nin risk merkezi raporu başvurusu için ilerleyebilirsiniz. Karşınıza çıkan sayfadan rapor oluşturmak için başvuruda bulunabilirsiniz. Raporunuz hazırlandığında SMS olarak gelen şifreyle bu rapora erişebilirsiniz.
• Direkt Türkiye Bankalar Birliği üzerinden risk raporu almak için başvuruda bulunabilirsiniz. Bu sayede geçmiş kredileri sorgulama işlemi gerçekleştirebilirsiniz.

Kredi Notu Nasıl Yükseltilir?

Kredi notunuzu yükseltmek için puanınızı olumlu yönde etkileyecek noktalara dikkat etmeniz gerekir. Bu unsurlar arasında şunlar yer alır:

• Kredi, kredi kartı ya da diğer tüm borçlarını zamanında ve düzenli ödeyerek kredi notunuzun yükselmesini sağlayabilirsiniz.
• Kredi kartlarınızda ya da kredi mevduatlarınızda limitleri aşmamaya dikkat etmelisiniz.
• Uzun vadeli ödeme alışkanlığı ve finansal istikrar, kredi notunuzu yükseltir. Çünkü bankalar, uzun süreli kredi geçmişine sahip kişilere daha çok güvenir.
• Farklı türlerde kredi hesaplarına sahip olursanız, kredi notunuz çeşitlenir ve finansal durumunuzu olumlu etkiler. 
• Toplam borç miktarınızın az olması, kredi notunuzun yükselmesini sağlar.

Kredi notunuzu düşürecek faktörlerden uzak durmaya çalışmalısınız. Bu faktörler ise şu şekildedir:

• Kredi, kredi kartı ve diğer tüm borçlarınıza ait ödemeleri 1 gün bile geciktirdiğinizde kredi notunuz olumsuz etkilenir.
• Sık sık yeni kredi ve kredi kartı için başvuru yaparsanız, riskli bir duruma düşersiniz. Üstelik bu başvurulardan ret almak da kredi notunuza oldukça olumsuz yansır.
• Kredi kartı limitinizin çok düşük olması, kredi notunuzun düşmesine neden olur. Düzenli şekilde ödeme yapabileceğiniz miktarlara göre limit belirlemelisiniz.

Kredi geçmişinizi temiz tutmak için bu detaylara dikkat etmeli ve kredi notunuzun yüksek kalmasına özen göstermelisiniz. Bankalar, kredi geçmişi temiz olan kişilere daha çok güvendiğinden acil nakit ihtiyacınız olduğunda bu bankaların ürünlerinden yararlanabilirsiniz.

Kredi Geçmişi Neleri İçerir?

Kredi risk raporu alarak kredi geçmişinize dair öğrenebilecekleriniz şunlardır: Kredi notunuzun değişimi, kredili ürünlerinizin açık/kapalı olduğu bilgisi, notlu risk raporu alırsanız güncel kredi notunuz, kredi notunuzun Türkiye ortalaması ile karşılaştırılması, kaç adet kredili ürüne sahip olduğunuz ve bunların ürün çeşitleri, kredi ürünlerinize ait geçmiş ödeme performansı, tüm bankalardaki kredili ürünlerinizin toplam borç ve limit bilgileri.

Kredi Notu Puan Aralıkları Ne Anlama Gelir?

Kredi notu aralıkları, belli risk seviyelerini temsil eder ve bankalar bu risk gruplarına göre ürünleri size verip vermeyeceğine karar verir. Kredi notu puan aralıklarının anlamı şöyledir: 0-699 en riskli, 700-1099 orta riskli, 1100-1499 az riskli, 1500-1699 iyi, 1700-1900 çok iyi. Bu kredi notu aralıkları farklı finans kuruluşları için değişiklik gösterebilir; ancak genellikle ortalama bu aralıklar sunulur.

Kimler Kredi Siciline Sahiptir?

Kredi siciline sahip olabilmek için bankaların ürünlerinden ve bankacılık hizmetlerinden yararlanmak gerekir. Bu kişiler; kredi kartı kullananlar, kredi kullananlara kefil olanlar, kredili mevduat hesabına sahip olanlar ve bireysel kredilerden faydalananlardır.